Algemene overwegingen betreffende de behandeling van pijn met geneesmiddelen met een opioïde werkingsmechanisme.
Niet alle opioïde geneesmiddelen zijn geautoriseerd voor alle soorten pijnindicaties. Raadpleeg altijd de voorschrijfinformatie van het betreffende product.
Een geïndividualiseerde, patiëntgerichte benadering voor diagnose en behandeling van pijn is essentieel voor de samenwerking en relatie tussen patiënt en zorgverlener. (1)
Het optimaliseren van behandelingen met opioïden:
- Het is belangrijk om optimaal gebruik te maken van multimodale, niet-opioïde behandelingen bij acute en chronische pijn, voordat wordt overgegaan op opioïden of in combinatie met opioïdbehandeling. (1)
- Opioïden dienen alleen te worden gebruikt wanneer de verwachte voordelen voor de pijn en het functioneren opwegen tegen de risico’s. (2)
- Overweeg vóór behandeling met een opioïde pijnstiller, welke individuele patiëntvariabelen de opioïddosis kunnen beïnvloeden. (1)
- Tijdens behandeling met opioïden moeten de zorgverlener samenwerken met patiënten om de voordelen en risico's van het continueren van de opioïdbehandeling te evalueren en zorgvuldig af te wegen. Voorzichtigheid is geboden bij het verhogen, voortzetten of verlagen van de opioïddosis (2)
- Maak een zorgvuldige selectie van patiënten, evalueer risicofactoren voor misbruik en zorg voor regelmatige monitoring en follow-up om ervoor te zorgen dat opioïden op de juiste manier worden gebruikt en in lijn zijn met de behandeldoelen (pijnintensiteit en dagelijks functioneren) zoals overeengekomen met de patiënt. (4-5)
- Wijs patiënten op mogelijke bijwerkingen van opioïden en de kans op ontwikkelen van tolerantie, afhankelijkheid en verslaving. (4-5)
- Verslaving is mogelijk, zelfs als opioïden worden gebruikt zoals voorgeschreven. (6)
- Tekenen van een stoornis in het gebruik van opioïden moeten in de gaten worden gehouden en aangepakt (4-5)
Als een opioïde is geregistreerd en geselecteerd voor de behandeling van acute pijn, overweeg dan het volgende:
- Het gebruik moet zo kort mogelijk duren. (1)
Als een opioïde is geregistreerd en geselecteerd voor de behandeling van chronische pijn, overweeg dan het volgende:
- Continueer de opioïdbehandeling alleen als er sprake is van een klinisch relevante verbetering in pijn en functioneren die opweegt tegen de risico's voor de veiligheid van de patiënt (2)
- Regelmatige monitoring, klinische beoordelingen en herevaluaties zijn noodzakelijk bij langdurige behandeling met opioïden om de pijnbeheersing, invloed op levensstijl, fysiek en psychologisch welzijn, bijwerkingen en de voortdurende behoefte aan behandeling te beoordelen. (3-5)
- Hoe de opioïdbehandeling wordt stopgezet als de voordelen niet opwegen tegen de risico’s (2) inclusief het geleidelijk afbouwen van de dosis waar mogelijk. (4-5)
Patiënten en het brede publiek kunnen baat hebben bij duidelijk voorlichtingsmateriaal en bewustwordingsactiviteiten, om een verantwoord gebruik van opioïden te ondersteunen. (7)
Referenties:
- DHHS Pain Management Best Practices Inter-Agency Taskforce Report May 2019 pmtf-final-report-2019-05-23.pdf (hhs.gov)
- CDC Clinical Practice Guideline for Prescribing Opioids for Pain — United States, 2022 Recommendations and Reports / November 4, 2022 / 71(3);1–95 CDC Clinical Practice Guideline for Prescribing Opioids for Pain — United States, 2022 | MMWR
- O’Brien T et al. Eur J Pain 2017;21:3-192
- Faculty of Pain Medicine, Opioids Aware Opioids Aware | Faculty of Pain Medicine (fpm.ac.uk) Accessed February 2024
- Kosten TR et al, Scie Pract. Perspect 2002;1:13-20
- Rosenblum A et al Exp. Clin. Psychopharmacol. 2008;16(5):405-416
- OECD Health Policy. Addressing Problematic opioid use in OECD Countries May 2019 http://www.oecd.org/health/addressing-problematic-opioid-use-in-oecd-countries-a18286f0-en.htm
M-N/A-NL-04-24-0005